Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2014

Οι αρχαίοι δεν ήταν φτιαγμένοι από πέτρα

Αλήθεια ποια είναι η εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για την αρχαιότητα; Όποιο βιβλίο ιστορίας κι αν ανοίξεις, αυτό που θα δεις είναι συνήθως φωτογραφίες αγαλμάτων και σπάνια τοιχογραφιών ή λογότυπων πάνω σε αγγεία. Ναι φίλοι μου, τα αρχαία κεραμικά έχουν λογότυπα και όχι ζωγραφιές, ακριβώς όπως έχουμε εμείς ετικέτες στα μπουκάλια. Αν λοιπόν κάποιος αρχαιολόγος σας πει πως δεν υπήρχε γνώση προοπτικής στην αρχαιότητα και σας φέρει σαν παράδειγμα τα αγγεία απλά μπορείτε να του χαμογελάστε όπως κάθε χαζοχαρούμενο που ξέρετε και χρειάζεται την στοργή σας.
Τώρα βέβαια θα μου πείτε το “κάτι μας είπες” και φαινομενικά θα έχετε δίκιο αλλά το τελευταίο καιρό παρατηρώ την εξιδανίκευση προσώπων, καταστάσεων και γεγονότων στο απώτερο παρελθόν που καλούμε αρχαιότητα θαρρείς και το παρόν φύτρωσε σαν αγγουράκι θερμοκηπίου. Αυτό βέβαια είναι ένας καλός τρόπος να παρηγορούμε τον εαυτό μας για τις καλύτερες μέρες που υπήρχαν αναπολώντας περασμένα μεγαλεία. Φυσικά, υπάρχει μεγαλείο στο κάθε τι πάνω στον κόσμο, αλλά όχι όπως είναι αντιληπτό μέσα στο μυαλό μας. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος έχει την τάση να παίρνει αποστάσεις από την πραγματικότητα κακοποιώντας ταυτόχρονα και την ομορφιά του μύθου.
Η αφορμή βέβαια είναι η ιστορία του διαβόλου που μου έστειλαν σε έναν σύνδεσμο στο διαδίκτυο. Το συμπέρασμα που μου έδωσε αυτό που είδα και τρόμαξε πολλούς γνωστούς μου ήταν το εξής: Ο Αριμάν (ο θεός του κακού στο ζωροαστρισμό), ο Άδης, ο Πάνας και ο Διόνυσος, ενώθηκαν κάπου στο τέλος της αρχαιότητας (ή στις αρχές του μεσαίωνα για όσους έχουν την ανάγκη μιας αναγέννησης) για να δημιουργήσουν όλοι μαζί τον άρχοντα του σκότους. Αλλά τι στην πραγματικότητα είναι για τον “σύγχρονο” κόσμο μας, το “σκότος”;
Μετά την στρατηγική επιλογή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας να καθιερώσει τον ιουδαϊσμό στην ελαφρά έκδοση του που λέγεται χριστιανισμός και την κατάκτηση της ανατολής από το ισλάμ (την άλλη ιουδαϊκή αίρεση) σκότος δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ανθρώπινη φύση μας. Έτσι το καθετί ανθρώπινο αυτόματα για την ολοκληρωτική κοινωνία μας είναι και σατανικό. Αν εξαιρέσουμε τον Αριμάν (που απλά μας δίνει την μεταφυσική πόλωση) η ηθική του Άδη, η χαρά του Πάνα (με το γλυκό επαρχιώτικο ερωτισμό) και η ηδονή του Διόνυσου (η βάρβαρη πλευρά μας που μας γλυτώνει από τον καθωσπρεπισμό) δεν είναι παρά για το καθυστερημένο, το στερημένο από χαρές και πλήρες από θρησκευτικά κόμπλεξ ανθρώπινο γένος, το μήλο που μας οδηγεί στην κόλαση.
Φυσικά όπου υπάρχει δράση υπάρχει και αντίδραση και επειδή ο θρησκευτικός καθωσπρεπισμός δεν είναι παρά μία θηλιά που μας πνίγει αναπολούμε την αρχαιότητα. Το κακό είναι πως αντί να ρίξουμε ένα φάσκελο στην καταπιεστική θεοκρατία φτιάχνουμε το αντίπαλο δέος με τον τρόπο που μας δίδαξαν αυτοί που μετατρέπουν τον φόβο της κόλασης σε ράβδους χρυσού. Έτσι, φτάνουμε στο σημείο να προσκυνάμε τον Απόλλωνα (φιγούρα στο τελευταίο ελληνικό χιλιάρικο) σαν την εικόνα της παγανιάς της Τήνου. Αυτό, είναι λογικό γιατί η αρχαιότητα αφήνει ίχνη σε αντικείμενα που εκφράζουν ιδέες αλλά όχι λεπτομέρειες που γεννούν αυτές τις ιδέες.
Ο Διογένης ήταν φιλόσοφος στην Αθήνα. Ήταν παραχαράκτης όμως στην Σινώπη. Αλήθεια φίλοι μου, πως θα θέλατε να ήταν φιλόσοφος και μάλιστα κυνικός αν δεν ήξερε την πραγματική και βρώμικη όψη της ζωής. Αν ο Θεμιστοκλής δεν λειτουργούσε παραπολιτικά (φουσκώνοντας τον φόβο για την Αίγινα) πιστεύετε ότι θα είχαμε Σαλαμίνα; Αν νομίζετε ότι ο Φειδίας είδε θεϊκό όνειρο για να φτιάξει το άγαλμα της Αθηνάς είστε γελασμένοι. Κάποια εμφανίσιμη κοπελίτσα σε συμπόσιο είδε που ήταν, για την εποχή του, σαν όνειρο. Κάποιοι λένε πως ο Σωκράτης δεν άφησε γραπτά, αλλά τότε θα πρέπει να αναζητήσετε τα πνευματικά δικαιώματα του Πλάτωνα. Η ανθρώπινη φύση ποτέ δεν ήταν κάτι αποστειρωμένο. Στην αρχαιότητα ήταν ακόμα πιο ελεύθερο. Αν βγάζαμε σε χαρτονόμισμα τον Διόνυσο ή τον Πάνα ίσως και καταλαβαίναμε και την αξία της χαράς. Στην αρχαιότητα ξέρανε πάρα πολύ καλά ότι το πνεύμα θέλει σάρκα για να υπάρχει. Για να μιλήσουμε για ιδανικά πρέπει να λύσουμε πρώτα το ταπεινό και το ασήμαντο και τότε και τώρα. Αγνοείστε το άγαλμα σαν εικόνα αν δεν είστε τεχνικοί και δείτε το σαν έννοια και σαν τρόπο να ειπωθεί κάτι γιατί πάνω στο μάρμαρο. Αυτό δεν είναι παρά ένα σημάδι και αυτοί που το έφτιαξαν σίγουρα δεν ήταν φτιαγμένοι από πέτρα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου